Con người cảm nhận thế giới muôn màu muôn vẻ bằng con mắt, còn máy ảnh thì chụp lấy cảnh vật đẹp bằng ống kính. Trong hơn một thế kỉ từ khi kỹ thuật chụp ảnh ra đời cho đến nay, máy ảnh đã từ một cái hòm gỗ đơn giản cổ lỗ phát triển thành cái máy ảnh điện tử hiện tại có nhiều chức năng đặc biệt như tự động chọn tiêu điểm, tự động lóe sáng, biến đổi tiêu cự điện động. Thế nhưng cho dù vẻ ngoài của máy ảnh có thay đổi đến đâu, linh kiện bên trong có điện tử hóa đến đâu thì nó vẫn tuân theo nguyên lí lấy ảnh của 100 năm trước: lúc chụ vẫn tập trung tiêu điểm ánh sáng phản xạ của cảnh vật bằng ống kính cửa chớp (shutter) để chiếu lên phim. Chất cảm quang trên phim do vậy sẽ có được ảnh do có sự biến đổi hóa học. Cuộn phim chụp xong đưa đến hiệu ảnh lại qua một vòng xử lí hóa mới có được kết quả các hình ảnh cuối cùng. Chính đó là những bức ảnh chúng ta thường thấy.

Máy ảnh số tuy vẫn chụp cảnh vật dựa vào ống kính cửa chớp. Thế nhưng môi giới cảm quang không phải là cuộn phim có tráng lớp chất cảm quang, mà là bộ cảm trắc hình ảnh kiểu điện tử. Bộ cảm trắc này trực tiếp chuyển tia sáng phản xạ cảnh vật thành tín hiệu số. Sau đó, tiếp tục xử lí và lưu trữ. Bởi thế, máy ảnh số không dùng phim mà dùng card lưu trữ chớp nhanh. Do hình ảnh cảnh vật đã biến thành tin số hóa mà máy ảnh số có thể kết nối với máy tính cá nhân để sử dụng phối hợp.

Máy ảnh số đã khiến cho chụp ảnh không còn hạn chế bởi việc phơi một tấm ảnh mà có thể bằng máy tính để tu bổ về sắc màu, độ sáng, đường nét cho tấm ảnh đã chụp. Thậm chí có thể tạo ra hiệu quả hoàn toàn khác với hình ảnh ban đầu.

Quá trình chụp của máy ảnh số có thể chia ra ba phần lớn là đưa vào, xử lí và đưa ra.

(1) Đưa ảnh vào. ảnh đưa vào được xử lí số hóa đó là đặc điểm của hệ thống chụp ảnh số. Mục đích là để ảnh chụp chuyển đổi thành thông tin số mà máy tính có thể xử lí. Máy ảnh số bản thân đã có thể tiến hành số hóa ảnh chụp, áp dụng CCD để tiếp nhận tín hiệu ảnh.

(2) Xử lí hình ảnh. Việc xử lí hình ảnh chủ yếu là việc chỉnh sửa và tái sáng tạo hình ảnh số được đưa vào máy tính. Hiện nay có thể dùng phần mềm Photo Enhancer, Photoshop để xử lí kỹ thuật đặc biệt như lóe sáng, tương phản, màu sắc, cắt bỏ, phóng đại hoặc thu nhỏ hình ảnh, lật trang, nối ghép, hợp thành, thay đổi bối cảnh, biến hình, hiệu quả phù điêu, hiệu quả mosaic. Tất cả những việc đó thì chụp ảnh truyền thống không thể làm được.

Đưa hình ảnh ra. Việc đưa hình ảnh ra là chỉ quá trình hiển thị tấm ảnh bằng thiết bị nào đó trong quá trình chụp ảnh số. Thiết bị hiển thị thường dùng là bộ hiển thị, laze hiệu quả phân biệt cao hoặc máy in phun. Cũng có thể bằng thiết bị ghi phim số chuyên dùng để có được phim âm bản màu truyền thống hoặc ảnh dương bản. Hoặc là bằng máy chụp hình ảnh số (còn gọi là máy in số) để có được tấm ảnh màu truyền thống.